Türkiye’deki gazeteci cinayetlerinden en karmaşığı Cumhuriyet Gazetesi yazarı Uğur Mumcu’nun uğradığı bombalı suikasttır.
24 Ocak 1993’te Ankara’da Karlı Sokak’taki evinin önünde, arabasına konulan bombanın patlaması sonucu yaşamını yitiren gazeteci Uğur Mumcu cinayeti aradan geçen 28 yılın ardından hala çözülemedi.
O dönem “namus sözü” verenlerden birçoğu bugün yaşamıyor bile.

Gazetecilik yaparken tehdit edilmek, saldırıya uğramak, dövülmek, kurşunlanmak ve hatta bombalı saldırıya uğramanın “normalleştirildiği” yıllardan geçiyoruz.
Yazdıkları nedeniyle yargılanmak ve hapse atılmak ise sıradan bir olay.
Sadece bizde oluyor sanmayın, dünyanın her yerinde aynı.

Daphne Caruana Galizia tam adı ile Daphne Anne Caruana Galizia.
Maltalı araştırmacı gazeteci.
Galizia, Panama Belgeleri de dahil olmak üzere pek çok bilgi ve belgeyi ortaya çıkaran araştırmacı gazeteci olarak tanındı.

Caruana Galizia yaptığı haberler ile Malta Başbakanı Joseph Muscat ve eşinin Panama Belgeleri skandalına karıştığını iddia etti.
Galizia, Muscat’ın eşinin rüşvet paralarını Panama’da gizli hesaplara yatırdığı ve Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev’in ailesinden gelen ödemeleri gizlemek için gizli off shore banka hesapları kullandığı yönünde suçlamalarda bulundu.
Galizia, 16 Ekim 2017’de Bidnija’daki evinden ayrılmasından kısa bir süre sonra, kiralanmış olan Peugeot 108 model aracına konulan bombanın infilak etmesi sonucu 53 yaşında hayatını kaybetti.

Malta polisi olayla ilgili soruşturma başlattı.
Polis, Amerikan Federal Soruşturma Bürosu (FBI) da dahil olmak üzere uluslararası yardım istedi.
Malta hükümeti, Daphne Caruana Galizia’nın katilini bulduracak bilgiyi paylaşan kişilere 1 milyon Euro ödül verileceğini duyurdu.
4 Aralık 2017’de Malta Başbakanı Joseph Muscat, suikastle ilgili olarak 10 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
Tutuklanan on kişiden üçü daha sonra bombalı saldırıyı gerçekleştirmekle suçlandı.
Üç şüphelinin George Degiorgio, kardeşi Alfred Degiorgio ve arkadaşları Vince Muscat (Başbakan Joseph Muscat ile soy isim benzerliği var) olduğu belirlendi

Başbakan Joseph Muscat soruşturmanın hükümette yarattığı siyasi kriz ve artan baskılar nedeniyle 13 Ocak 2020’de başbakanlıktan istifa etti.
23 Şubat 2021’de tutuklu sanıklardan ve gazetecinin arabasına zaman ayarlı bombayı yerleştirmekle suçlanan Vince Muscat, son duruşmada ifadesini değiştirerek tüm suçlamaları kabul etti.
Vince Muscat, Valletta Mahkemesi tarafından 15 yıl hapse mahkûm edildi.

Maltalı gazeteci Daphne Caruana Galizia’nın bombalı suikaste kurban gitmesiyle sonuçlanan süreci inceleyince tanıdık isimler ve kurumlar karşımıza çıkıyor.
Öyleyse sürece yakından bakalım.
Tarih Aralık 2014.
Malta Başbakanı Joseph Muscat Enerji ve Su Koruma Bakanı Konrad Mizzi, Başbakanlık İnsan Kaynakları Direktörü Keith Schembri, Başbakan Sözcüsü Kurt Farrugia masanın sol yayında, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ve Azeri yetkililer de Bakü’de kurulan masanın sağ yanında.
Konu, Malta’nın Electrogas elektrik santraline 18 yıllığına sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedariki anlaşması için görüşmeye başladılar.

2015 yılında Malta hükumeti ile Merkezi Cenevre’de bulunan SOCAR Trading yani Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi’nin (SOCAR) pazarlama arasında sıvılaştırılmış petrol gazı anlaşması imzalandı.
Arz güvenliği anlaşmasına göre Malta Electrogaz santrali için piyasa fiyatlarının çok üzerinde 18 yıllık sıvılaştırılmış doğalgaz satın alınması taahhüt edildi.
Malta hükumeti bu LNG anlaşmasının varlığını Avrupa Komisyonu’ndan uzun süre gizledi.
Hatta parlamentoda bile tartışmalara neden olan anlaşma hakkında kamuoyuna hiçbir açıklama yapmadı.
Maltalı gazeteci Daphne Caruana Galizia işte tam da bu sırada yaptığı araştırmaların sonuçlarını yayınlamaya başladı.
Galizia’ya göre, “Panama Belgeleri”nde de yer alan 17 Black ve Macbridge şirketleri yolsuzluk, kara para aklama ve rüşvet konusunda anahtar konumundaydı.
Galizia’nın haberleri sonunda aracına konan bomba sonucu hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı.

Gazeteci Daphne Caruana Galizia’ya 2017’de düzenlenen bombalı suikast Malta’da tartışmaları iyi alevlendirdi.
2019’da sokak protestolarının artması üzerine Başbakan Joseph Muscat 13 Ocak 2020’de istifa etmek zorunda kaldı.
Yürütülen soruşturmada, bombalı suikastı gerçekleştiren üç kişiden biri olan Vince Muscat’ın ifadeleri üzerine Malta’daki kumarhaneler ve otelleri olan Maltalı iş insanı Yorgan Fenech’i özel yatı ile kaçarken yakaladı ve tutukladı.
Yorgan Fenech’in en büyük özelliği, Maltalı gazeteci Galizia’nın haberlerinde yer alan 17 Black şirketinin de sahibiydi.
Fenech, mahkeme ifadesinde Genelkurmay Başkanı Keith Schembri’yi gazeteci Galizia cinayetinin arkasındaki beyin olmakla suçladı.

Fenech’in verdiği ikinci isim Melvin Theuma.
Theuma, İfadesinin karşılığında başkanlık affı verildikten sonra gazeteci Galizia cinayeti için tanık olmayı kabul etti. Duruşmasının öncesi intihara kalkıştı ama kurtarıldı ve Malta tarihinin en hassas davalarından birinde ifade vermeye devam etti.
Theuma, Yorgan Fenech’in kendisine bombayı yerleştirdiği iddia edilen tetikçilerle sözleşme yapma talimatı verdiğini iddia etti.
Patlayıcıların da yıllar içinde çok sayıda arabaya bombalı suikast düzenlediklerinden şüphelenilen Malta’daki yaklaşık on yıl süren mafya savaşlarının ardından en önemli suç şebekesi haline gelen Adrian ve Robert Agius kardeşler tarafından sağlandığını söyledi.
Agius kardeşlerin başında bulunduğu suç şebekesi Avrupa için de önemli.
Çünkü, Agius kardeşler İtalya’nın acımasız Cosa Nostra mafyası da dahil olmak üzere, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı yoluyla güçlü uluslararası suç halkalarıyla bağlantılı.

Maltalı gazeteci Daphne Caruana Galizia’nın ölümüyle ilgili tutuklanan iş insanı Yorgan Fenech önemli bir isim daha verdi.
Rovshan Tamrazov.
Suikastçılara 50 bin Euro para verdiğini itiraf eden Maltalı iş insanı Yorgen Fenech’in Dubai’de kayıtlı 17 Black isimli firmasına Rovshan Tamrazov’un Virgin Adaları’nda kayıtlı Crowbar Holdings firmasından 2,3 milyon euro para transferi yapıldığı ortaya çıktı.

Maddox SA

Maddox Energy Trading Limited (Virgin Adaları)
Rovshan Tamrazov’un şirketleri saymakla bitmez.
Maddox Asia PTE. LTD. (Singapur)
Maddox SA (Switzerland)
Maddox Energy DMCC (Birleşik Arap Emirlikleri)

Crowbar Holdings S.A. (Virgin İslands)
Danais Trade Limited (Malta)
Petro Singapore Trading PTE ltd. (Singapore)
Global Assistant Company Limited (New Zealand)
Fly 2 School Limited (UK)

Rovshan Tamrazov, Maltalı gazeteci Daphne Caruana Galizia’nın ölümüyle ilgili soruşturmada kilit isimlerden biri aslında.
Çünkü gazeteci Daphne’nin araştırdığı şirketler arasında, Malta’da kurulu Pilatus Bank’ta vardı. Daphne’nin iddialarına göre banka Azerbaycan ve Rus iş insanları tarafından kara para aklama işlemlerinde kullanılıyordu.
Gazetecinin ölümüne uluslararası tepkiler üzerine Pilatus Bank 2018’de kapatıldı.
Sahibi ABD vatandaşı Ali Sadr Hasheminejad 2018’de ABD’de gözaltına alındı.

Bir başka önemli bilgiye göre ise, SOCAR Trading’in mevcut CEO’su Maryam Almaszade daha önce Rovshan Tamrazov’un Maddox SA isimli İsviçre firmasında CEO’suydu.
Zaten Rovshan Tamrazov da SOCAR petrolünün satışını yapıyor.
Araştırmayı sürdüren gazetecilere göre, önümüzdeki aylarda Malta polisi İnterpol kanalıyla Rovshan Tamrazov ve dönemin SOCAR Trading yöneticisi Turab Musayev hakkında uluslararası arama kararı çıkaracak.
Çünkü Turab Musayev SOCAR, Yorgen Fenech ve Siemens ortaklığı ile kurulan Electrogas Malta’da direktör olarak görev yapmış.
Edinilen bilgiye göre Malta polisi gazeteci Galizia cinayetle ilgili İsviçre’den SOCAR Trading’in banka hesap hareketlerini istedi.
Letonya’da yürütülen bir diğer soruşturma kapsamında, İsviçre mahkemesi de SOCAR Trading’e ait tüm hesap hareketlerinin Letonya polisi ile paylaşılmasına karar verdi.

“Kim koruyor?” başlıklı yazımda  Avrupa Birliği’nin, Balkanların, Rusya’nın ne tür politikalar geliştirdiklerini, özellikle de suç örgütlerinin buralarda nasıl örgütlendiklerini anlatmıştım.
Maltalı gazeteci Daphne Caruana Galizia’ya düzenlenen bombalı suikast da aslında bu tür örgütlenmelerin gözlerini nasıl kararttıklarının örneği.
1993’te Uğur Mumcu, 2017’de Maltalı gazeteci Daphne Caruana Galizia.
Gerçeği ararken yaşamlarından oldular.
Yaptıkları iş gazetecilikti.
Suç örgütleri, kara para aklama, uluslararası rüşvet trafiği, mafya, uyuşturucu, silah kaçakçılığı aslında kendilerini “devlet” sayan birilerinin izniyle yapılıyor.

Halkın öfkesi, 2020’de on binlerce insanı Malta’nın başkent Valletta’da sokağa döktü.
Malta Ulusal Parlamentosu önünde toplanan kalabalık Başbakan Joseph Muscat’ın istifa etmesine, gazeteci Daphne Caruana Galizia suikastı soruşturmasına da yeni bir boyut kazandırdı.
Bizde ise tersi oldu.
Uğur Mumcu cinayeti 28 yıldır çözülemedi.

Sonuç?
Artık gazetecilik değil şunun ya da bunun adamcılığı yapılıyor.
Dokunan az sayıda gazeteci ise yanıyor.
Ya da dokunmaktan korkarak yapılan gazetecilik sonunda balya balya gazetelerin kamu kurumları, KİT’ler ya da BİT’ler eliyle satın alınarak “susulmasıyla” sonuçlanıyor.
Zor olana örnek verdik.
Bakarsınız kolay olana da verilecek örneğimiz vardır.
Ne dersiniz?